LUTETIA

LUTETIA

quae et Lutetia Parisiorum, urbs Gall. Cell. in Belgicae conf. ad Sequanam et Matronam fluv. interluentes. Eius primus omnium meminit Iul. Caes. de Bell. Gall. Luteciam appellans, l. 6. c. 1. et l. 7. c. XI. Ob luri quantitatem sic dicta. Alii tamen ab albedine murorum Λευκετίαν, quo nomine eam Iulianus Ap. qui ibi hiemuvit, in Misopogone appellat, a Graecis vocatam existimant. Strabo l. 4. p. 194. λουτοτοκίαν vocat: λουκοτεκίαν Ptol. Luteciam castellum Parisiorum Amm. Marcell. l. 20. c. 4. pro urbe et opp. propterea, quod parva quidem et exigua in ins. posita erat, sed naturâ et arte egregie munita, more modoque castellorum. Unde genuina scriptio vocis per c satis apparet, primaque etymologia proin corruit: docetque id ipsum tabula Theodosiana, vulgo Peutingeriana dicta, in qua Lutecia diserte nuncupatur. Nomen hoc autem Celticum est s. Gallicum, a Celtis vel Gallis urbi Gallicae impositum: quemadmodum Parisii nomen est Celticum gentis Celticae, utrumque signisicationis incertae ac nobis incognitae: und eet facile conicere est, quid de secunda quoque origmatione sentiendum. Designavêre autem nomine Luteciae vett. unam tantum ins. Sequanae et civitatem Parisiorum in ea positam, eius appellatione extra Ins. transque fluv. ad suburbana loca monasteriorum S. Genovefa et B. Germani, ut quidam volunt, minime translatâ. Parva etate Iulii Caes. fuit, cum parvam hanc Ins. 40. circiter iugera tantum continenrem, occuparet: utrinque ligneo ponte adita. Unde hodieque, cumd incrementa eius trans et citra Sequanam variis nominibus appellentur, haec Ins. in medio posita nomen Civitatis retinet, la Cue: quo nomine vulgus, in plerisque Franciae provinciis, ac praesertim in Burgundia, urbem Episcopatûs sedem designare consuevit. Certe ibi quondam, sicut et nunc. maior Eccl. ibi Antistitis cathedra, iam inde a Marcello, sicut hodieque cernitur, certissimum argumentum primatûs ac dignitatis loci: ibi Palatium Regum, iam inde ab Hugone, Hugonis mag. fil. nunc Iudicum consistorium clarissimum, a quo et Ins. Palatii, l Isle du Palais nuncupatus. Hanc Iulius Caes. usque adeo aedificiis auxit, tamque fortiter cinxit moenibus, ut Iulii civitas a nonnullis sit appellata. Interim nondum tum, neque Strabonis adhuc aetate extra suam ins. amnicam quidquam promovit; Postea vero sub Impp. Rom. ac Praecipue sub Iuliano ac Valentiniano maiore, qui ibi hiemavêre, trans Seqanam suburbanis aucta videtur, qui Palatium, cum magnisicentissimis Thermis ibi ultra Sequamam, Amphnheatrum, quod Arenas vocant, aliaque opera condidêre. Post Francorum vero in Gallias adventum, cum Chlodovens Luteciam regni sedem elegisset, et omnes, a Chlodoveo Reges, Childebertus, Chilpericus, Chloratius, Dagobertus, Chlodoveus minor, Chlotarius iunior, Childericus ac Theodoricus eius exemplum secuti essent, per Annos 180. non contemnendis appendicibus crevit, et exspatiantia extra Ins. tecta, egregiaeque Basilicae, inprimis SS. Apostolorum, B. Vicentii, S. Laurentii, Iuliani Martyris trans flumen, ac S. Pauli cis Sequanam, alterius instar urbi, addita sunt. Regnante apud Francos Car. progenie, nulla accessio facta est, cum Reges illi ex occasione bellorum hiberna mutarent, et plerumque in villis considerent publicis, Rotberti Fortis filiis ac neport Luteciam tenentibus. Accessêre Nortmannorum assiduae oppugnationes, a quibus inter alia A. C. 896. toto obsessa fuerat: quo tempore vix Ins. se suae moenibus, ac naturali propugnaculo Sequanâ turribusque ab capita pontium positis tuebatur, et suburbanas Basilicas a direptione et incendio Barbarorum defendere aliter, quam auro non poterat. Soli Hugonis posteri, cum

Luteciae semper constanterque habitaverint, et ornavêre Regiam suam et auxêre, atque ex simplice triplicem fecêre, ultra citraque Sequanam non semel prolatis pomoeriis et adiunctis Insulae, ex utraque fluminis parrre, duabus, ut ita dicam, am plissimis urbibus, quibus urbis Parisiorum nomen darsi portest ac debet, Luteciae non potest, nec debet. Interim Lutecia nomen gentis, cuius caput erat, accepit, Parisiive dici coepit: Ita, inter alia, Not. Imp. docet, in prov. Lugdunensi Senonia Praefectum classis Anderitianorum Parisiis fuisse, et Praefectum Sarmatarum Gentilium a Chora, Parisios usque: unde apparet: classem, quae Anderitianorum dicebatur, una cum Praefecto suo fuisle Luteciae, stante Imp. Rom. et Sarmatas Gentiles cognominatos, quae legio Romana erat, a Chora, loco flumini Chorae in Icaunam effluenti apposito, usque ad urbem Luteciam, per castella et urbes ripae Icaunae ac Sequanae fuisse dispersos atque in praesidio constitutos, Et forte, quia classem apud se in portu amnico semper stantem cernebat, iam tam navem instructam pro insigni habere coepit. Ita ergo amplissimam hanc civitatem Sequana fluv. dividens, tripartitam constituit, quarum prior universitas, altera civitas, tertia urbs nominatur. Car. Mag. Alcuini praeceptoris sui instinctu, Univ., A. C. 796. fundavit; et permultis praerogativis, privilegiis, et immunitatibus splendidissime exornavit. In vett. Not. in prov. Lugdunensi IV., quae et Senonia a Metropoli dicitur, sexta ca penultima ponitur: a Roberto Mon. ante Annos 450. honoris causâ tertia, post Senonum atque Carnutum civitates collocatur. Gervasius tandem Tisleberiensis et duae Not. Episcopatuum Galliae, altera, circa A. C. 1285. altera paulo post A. C. 1322. scriptae, eam a Metropoli sua proximam faciunt, forte quia caput Regni Francici sedesque Regum erar, unde et ante A. C. 1170. Principes Galli pro Regibus Francorum Reges Parisorum dicti sunt. Vulgo Paris. Baudr. caput est regm, totius Europae amplissima; emporium

celeberrimum, quottidie crescens, ut provinciam referat: Primaria Ins. Franciae. Eius palatium Regium Lupara, superbissimum, maxima ex parte ab Lud. XIV. excitatum est, Distat 10. leuc. a Silvanecto in Mer. 28, a Rothomago in Eur. 34. ab Aureliis in Bor. uti 10. a Meloduno, 50. a Nivernis, 100. a Lugduno etiam in Bor. Vide Merulam, et Iac. du Brevil, ut et in voce Parisii. Peculiarem porro de vetustioribus Luteciae Basilicis, et de prisco titulo ac situ Eccl. Parisiacae, librum edidit A. C. 1660. Hadr. Vales. qui brevi Notiliae Galliarum appendicem subiunger, in qua praeter clariora urbis loca, priscorum etiam vicorum ac portarum nomina, e veteribus monumentis petita, et quoties prolatum Luteciae pomoerium fuerit, notare statuit.